William McKinley

William McKinley
	; Irudi gehiago
	Ahotsa
; 25. Ameriketako Estatu Batuetako Presidentea
21. Ameriketako Estatu Batuetako Presidente-Hautetsia
; 39. Ohioko gobernadorea
Ameriketako Estatu Batuetako Ordezkarien Ganberako kidea
; Filipinetako gobernadore nagusi
Bizitza
Jaiotza	Niles, 1843ko urtarrilaren 29a
Herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak
Lehen hizkuntza	ingelesa
Heriotza	Buffalo, 1901eko irailaren 14a (58 urte)
Hobiratze lekua	McKinley National Memorial (en)
Heriotza modua	giza hilketa: bala zauria
Hiltzailea	Leon Czolgosz
Familia
Aita	William McKinley, Sr.
Ama	Nancy Campbell Allison
Ezkontidea(k)	Ida McKinley (1871ko urtarrilaren 25a - 1901eko irailaren 14a)
Seme-alabak	ikusi Katherine McKinley (en) ; Ida McKinley (en) ;
Haurrideak	ikusi David Allison McKinley (en) ; James Rose McKinley (en) ; Annie McKinley (en) ; Helen McKinley (en) ; Mary McKinley (en) ; Abbie Celia McKinley (en) ; Sarah Elizabeth McKinley (en) ; Abner Osborn McKinley (en) ;
Hezkuntza
Heziketa	Allegheny College (en) ; University of Mount Union (en) ; Albany Law School (en) ; Poland Seminary High School (en)
Hizkuntzak	ingelesa
Jarduerak
Jarduerak	politikaria, abokatua eta estatu-politikaria
Altuera	170 zentimetro
Lantokia(k)	Washington; Canton eta Poland
Zerbitzu militarra
Adar militarra	Ameriketako Estatu Batuetako Armada
Parte hartutako gatazkak	Ameriketako Estatu Batuetako Gerra Zibila
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	Metodismoa
Alderdi politikoa	Ameriketako Estatu Batuetako Alderdi Errepublikanoa

William McKinley (Niles, Ameriketako Estatu Batuak, 1843ko urtarrilaren 29a – Buffalo, Ameriketako Estatu Batuak, 1901eko irailaren 14a), Ameriketako Estatu Batuetako hogeita bosgarren lehendakaria.

Biografia

Hainbatetan William Jennings Bryan aurkariarekin Alderdi Demokrataren buruzagitzagatik lehiatu ondoren, 1897an Estatu Batuetako lehendakari aukeratu zuten. 1900ean berriro irabazi zituen hauteskundeak. Bere agintaldian, Kubako auzian Espainiaren kontrako gerra hasi zuen; bake-negoziaketetan Filipinar uharteak Estatu Batuentzat eskatu zituen. Hawaiiko uharteak bereganatu zituen (1898). Estatu Batuetan, protekzionismoan oinarritutako politika ekonomikoa eraman zuen aurrera.

Heriotza

1901eko irailaren 6an, AEBetako McKinley presidentea hil zuen tiroz Leon Czolgosz anarkistak. Zale bat zelakoan hurbildu zitzaion New Yorken hitzaldi baten hasieran, eta sabelera bi tiro egin zizkion. Leon Czolgosz urrian exekutatu zuten aulki elektrikoan, 28 urte zituen. Anarkisten aurkako jazarpena AEB osora zabaldu zen eta hainbat talde anarkistak bere ekintza gaitzetsi zuten, eta are, espioitzat ere jo zuten. Hala ere, bere ekintza anarkismoak XIX. mende hasieran erabili zuen estrategiarekin bat dator, mundu mailako pertsona esanguratsuen hilketa, anarkismoaren hedatzea eta eraldaketa soziala bilatu asmotan. Bere azken hitzak izan ziren: "Presidentea hil nuen jende onaren etsaia zelako, langile onen etsaia. Nire krimenaz ez naiz damutzen".^[1]

Theodore Roosevelt lehendakariordea izan zuen ondorengo.

Erreferentziak

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.