زلالی خوانساری
زلالی خوانساری | |
|---|---|
| زاده | خوانسار |
| درگذشته | ۱۰۲۴ هجری قمری |
| لقب | ملک‌الشعراء، جارالله |
| پیشه | شاعر |
| ملیت | ایرانی |
| دوره | شاه عباس اول |
| کتاب‌ها | مثنوی محمود و ایاز |
محمدحسن خوانساری اصفهانی (درگذشتهٔ ح. ۱۰۲۵ هجری قمری) متخلص به زلالی یا زلالی خوانساری شاعر قرن یازدهم هجری در سبک هندی و اهل خوانسار بود.[۱] او شاگرد میرداماد بود.
وی زاده شهر خوانسار در استان اصفهان ایران و لقبش جارالله بود.
درگذشت وی پس از سال ۱۰۲۴ است که در آن سال مثنوی محمود و ایاز را به انجام رساند. در سال ۱۳۹۳، هاجر پولادچنگ نجف آبادی، پایان نامه ای را در خصوص بررسی اشعار مذهبی زلالی خوانساری و ابن معتوق موسوی با رویکردی صورت گرایی و سبک شناختی تدوین کرد. نویسنده ی این پایان نامه در معرفی و شناساندن زلالی خوانساری و سبک شعری وی، بسیار موفق عمل کرد. این پایان نامه هم اکنون در کتابخانه ی دانشگاه فردوسی مشهد و کتابخانه ی آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود و قابل استفاده برای علاقه مندان است.
آثار
[ویرایش]- الکشاف فی تفسیر القرآن
- مقدمةالادب
او به پیروی از نظامی گنجوی، جامی، و امیرخسرو دهلوی هفت مثنوی سرود و آنها را سبعه زلالی، هفت آشوب، هفت سیاره و سبعه سیاره نامید که عبارتند از:
- حُسن گلوسوز
- شعله دیدار
- میخانه
- ذره و خورشید
- آذر و سمندر
- سلیمان نامه
- محمود و ایاز
افزون بر این از او قصیده‌ها، ترکیبات و چامه‌های پراکنده در دست‌است. مثنوی محمود و ایاز را به تشویق میرداماد به شاه عباس صفوی تقدیم کرد، ولی چندان مورد قرب شاه قرار نگرفت. از او ۷۱ قصیده نیز عمدتاً در مدح امام شیعی و شاه عباس مانده‌است. به گفتهٔ ذبیح‌الله صفا آثار او در روزگار خود بسیار تأثیرگذار بود و چنان تأثیرگذار بود که بسیاری به تقلید از آثار او مشغول شدند.[۲]
منابع
[ویرایش]- ↑ امیری‌خراسانی, احمد; دهمرده, حیدرعلی (1385), "حکیم زلالی خوانساری", نثر پژوهی ادب فارسی (24): 17–40
- ↑ شفیعیون, سعید (1395), "زلالی خوانساری", دانشنامه جهان اسلام (21): 505–507
- دهمرده, حیدرعلی; شاهگلی, سامره (1397), "حکیم زلالی خوانساری و هنر ترکیب‌سازی", جستارهای نوین ادبی (201)
- سرمست, یدالله; حاجی‌مزدارانی, مرتضی; یزدانی, حسین (1399), "بررسی تشبیه در قصاید زلالی خوانساری", سبک‌شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب) (55)
- قاسمی‌زاده, حسین; اسداللهی, خدابخش (1400), "بررسی ساختار زبانی در مثنوی‌های حکیم زلالی خوانساری", مطالعات شهریار پژوهی (33)
- کلیات زلالی خوانساری، تصحیح و تحقیق: سعید شفیعیون، تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، ۱۳۸۵، شابک ۹۶۴-۶۶۹۰-۴۶-۷