Saltar ao contido

Jorge Edwards

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Modelo:BiografíaJorge Edwards

Editar o valor en Wikidata
Biografía
Nacemento(es) Jorge Edwards Valdés Editar o valor en Wikidata
29 de xuño de 1931 Editar o valor en Wikidata
Santiago de Chile Editar o valor en Wikidata
Morte17 de marzo de 2023 Editar o valor en Wikidata (91 anos)
Madrid, España Editar o valor en Wikidata
Embaixador de Chile en Francia
3 de decembro de 2010 – 8 de xullo de 2014
← Pilar Armanet (en) Traducir – Patricio Hales (pt) Traducir → Editar o valor en Wikidata
Datos persoais
EducaciónUniversidade de Chile - dereito
Universidade de Princeton - ciencia política
Colegio San Ignacio (en) Traducir - educación secundaria Editar o valor en Wikidata
Actividade
Campo de traballoEscrita creativa e profesional, Prosa, crítica literaria, xornalismo e diplomacia Editar o valor en Wikidata
Ocupaciónxornalista, escritor de contos, novelista, escritor, diplomático, crítico literario, ensaísta Editar o valor en Wikidata
Partido políticoEvópoli (pt) Traducir Editar o valor en Wikidata
Membro de
Xénero artísticoCrónica e biografía Editar o valor en Wikidata
Familia
FamiliaEdwards family Editar o valor en Wikidata
CónxuxePilar de Castro Vergara (1958–2007) Editar o valor en Wikidata
PaisSergio Edwards Irarrázabal Editar o valor en Wikidata  e Carmen Valdés Lira Editar o valor en Wikidata
Premios
Descrito pola fonteObálky knih, Editar o valor en Wikidata
BNE: XX832395 Dialnet: 3601765 WikiTree: Edwards_Valdés-1

Jorge Edwards Valdés, nado en Santiago o 29 de xullo de 1931 e finado en Madrid o 17 de marzo de 2023,[1][2] foi un escritor, crítico literario, xornalista e diplomático chileno.[3] Foi un dos máximos expoñentes da literatura latinoamericana do século XX dentro da denominada "xeración dos 50".[4]

Membro de número da Academia Chilena da Lingua, foi distinguido con numerosos premios, entre os que destacan o Nacional de Literatura de Chile en 1994 e o Cervantes 1999.[4]

Edwards é colaborador asiduo de diversos diarios, tanto de Chile, como da Arxentina (La Nación de Buenos Aires) e de Europa (El País, Le Monde ou o Corriere della Sera). A súa columna de opinión apareceu cada venres en La Segunda. Desde 2010 tiña así mesmo a cidadanía española.[4]

Traxectoria

[editar | editar a fonte]

Primeiros anos de vida

[editar | editar a fonte]

Fillo de Sergio Edwards Irarrázabal e Carmen Valdés Lira, foi educado polas xesuítas no Colexio San Ignacio, onde foi alumno do padre Hurtado, santo chileno canonizado en 2005.

Era o menor dos irmáns Edwards Valdés, familia composta por Carmen, Laura, Angélica, Luís Germán e el mesmo. Era descendente directo de José Miguel Carrera, polo lado materno.

Na revista de devandito colexio publicou os seus primeiros escritos e foi por entón que tamén se aventurou na poesía.

En 1950, ingresou na Universidade de Chile, onde se licenciou en Dereito. Dous anos despois de comezar a carreira de Dereito, viu a luz o seu primeiro libro, unha recompilación de contos titulada El patio.

Vida pública

[editar | editar a fonte]

En 1954 comezou a súa carreira diplomática e, tras realizar un posgrao en Ciencias Políticas na Universidade de Princeton, Estados Unidos (1959),[4] obtivo en 1962 o seu primeiro nomeamento como secretario da Embaixada de Chile en París. Nese ano gañou o Premio Municipal de Literatura de Santiago na categoría conto con Gente de ciudad.

Ao regresar de Francia, onde permaneceu até 1967, o Ministerio de Asuntos Exteriores nomeouno xefe do departamento para Europa Oriental.

Durante a súa primeira misión diplomática na capital francesa fixo amizade con Mario Vargas Llosa, Gabriel García Márquez e Julio Cortázar, entre outros. O seu nome estivo asociado, por tanto, ao chamado boom latinoamericano. Despois da publicación de Persona Non Grata a súa relación con moitos destes escritores viuse afastada, por exemplo con Julio Cortázar, quen dixo «ese Jorge Edwards é o meu amigo, pero non teño ganas de velo».

En Cuba

[editar | editar a fonte]
Edwards asinando un autógrafo, en 2013.

En 1971 o goberno de Salvador Allende nomeouno encargado de negocios na embaixada chilena na Cuba de Fidel Castro. Froito desas experiencias foi a súa obra Persona Non Grata (1973), na que realizaba unha crítica da sociedade cubana. O libro, que conseguiu o raro mérito de ser prohibido tanto polo goberno cubano como polo chileno, tróuxolle a inimizade das forzas políticas de esquerda e creou unha gran polémica entre os escritores latinoamericanos.

Retorno a Chile e exilio

[editar | editar a fonte]

Ao seu regreso de Cuba, Edwards foi enviado de novo como secretario de embaixada a París, onde estivo ás ordes de Pablo Neruda. Tras o golpe de estado con Augusto Pinochet á cabeza, en 1973, Edwards viuse forzado a abandonar a carreira diplomática e marchou ao exilio en Barcelona,[4] onde traballou na editorial Seix Barral, dedicándose á literatura e ao xornalismo.

Edwards volveu en 1978 a Santiago de Chile, onde foi un dos fundadores e, posteriormente, presidente do Comité de Defensa da Liberdade de Expresión. En 1988 foi un dos fundadores do movemento político Independentes polo Consenso Democrático.[5]

Restablecida a democracia, o presidente Eduardo Frei Ruiz-Tagle nomeouno embaixador ante a Unesco (1994-1996).

En 2010 foi designado embaixador en París polo novo goberno de Sebastián Piñera, político ao que Edwards apoiara publicamente durante a campaña electoral, a pesar de que o outro candidato era Eduardo Frei Ruiz-Tagle. Nese mesmo ano, foille concedida a nacionalidade española por carta de natureza.[6][7]

En novembro de 2012 revelou que aos once anos foi obxecto de abusos sexuais por parte dun sacerdote apelidado Cádiz, cando estudaba no colexio San Ignacio.[8]

A principios de outubro de 2018, nunha reunión con figuras tales como Felipe Kast e Hernán Larraín Matte, fichou a súa militancia no partido Evolución Política.[9]

Temática literaria

[editar | editar a fonte]

A temática de Edwards supuxo un distanciamento da habitual literatura chilena, xa que escapa do tema ruralista e céntrase nos ambientes urbanos e mesocráticos do país. En Chile está clasificado na Xeración Literaria de 1950.[10]

Publicou unha ducia de novelas nas que tratou a decadencia dunha familia de clase media (El peso de la noche), o Chile do golpe de estado de 1973 (Los convidados de piedra), temas relacionados coa arte (La mujer imaginaria) e moitos outros; en varios libros inspirouse en personaxes reais: Enrique Lihn (La casa de Dostoievsky), Joaquín Toesca (El sueño de la historia), Pablo Neruda (Oh, maligna), María Edwards (La última hermana). Traballou todos o xéneros, con excepción do teatro: poesía na súa primeira mocidade, narrativa máis tarde (ademais de novela, ten varios libros de contos), crónica, ensaio e memorias.

Obras

[editar | editar a fonte]

Novelas

[editar | editar a fonte]
  • El peso de la noche (1967). sobre a decadencia dunha familia de clase media. Zig-Zag, Santiago.
  • Los convidados de pedra (1978). Ambientada no golpe de estado de 1973. Seix Barral, Barcelona.
  • El museo de cera (1981). Unha alegoría política.Bruguera, Barcelona.
  • La mujer imaginaria (1985). Sobre a liberación dunha artista de clase alta na mediana idade. Praza & Janés, Barcelona.
  • El anfitrión (1987). Unha recreación moderna do mito de Fausto. Praza & Janés, Barcelona.
  • El origen del mundo (1996). Unha reflexión sobre os celos, ambientada en París. Tusquets, Barcelona.
  • El sueño de la historia (2000). Inspirado na vida do arquitecto italiano Joaquín Toesca, unha de cuxas obras é o Palacio da Moeda en Chile. Tusquets, Barcelona.
  • El inútil de la familia (2004). Alfaguara.
  • La casa de Dostoievsky (2008). Para crear ao protagonista da novela inspirouse libremente na figura do poeta chileno Enrique Lihn. Planeta.
  • La muerte de Montaigne (2011). Tusquets, Barcelona.
  • El descubrimiento de la pintura (2013). Escrita en 2011 e inspirada nun tío pintor. Mondadori.
  • La última hermana (2016). Cantil, Barcelona.
  • Oh, maligna (2019). Sobre o amor entre Pablo Neruda e a birmana Josie Bliss. Cantil, Barcelona.

Contos

[editar | editar a fonte]
Edwards na Feira Internacional do Libro de Miami de 2013
  • El patio (1952). Oito contos:
    • «El regalo»; «Una nueva experiencia»; «El señor»; «La virgen de cera»; «Los pescados»; «La salida»; «La señora Rosa» e «La desgracia»
  • Gente de la ciudad (1961). Oito contos:
    • «El funcionario»; «El cielo de los domingos»; «Rosaura»; «A la deriva»; «El fin del verano»; «Fatiga»; «Apunte» e «El último día»
  • Las máscaras (1967). Oito contos::
    • «Después de la procesión»; «La experiencia»; «Griselda»; «Adiós Luisa»; «Los domingos en el hospicio»; «Los zulúes»; «Noticias de Europa»; «El orden de las familias»
  • Fantasmas de carne y hueso (1992). Oito contos::
    • «La sombra de Huelquiñur»; «El pie de Irene»; «Creaciones imperfectas»; «Cumpleaños feliz»; «La noche de Montparnasse»; «El amigo Juan»; «Mi nombre es Ingrid Larsen» e «In memoriam»

Obra xornalística

[editar | editar a fonte]
  • El whisky de los poetas (1997).
  • Diálogos en un tejado: crónicas y semblanzas (2003).
  • Prosas inflitradas, columnas e ensaios. (2017). Reino de Cordelia, Madrid.

Seleccións, antoloxías

[editar | editar a fonte]
  • Temas y variaciones: antología de relatos (1969). Ed. de Enrique Lihn
  • Cuentos completos (1990).

Outros

[editar | editar a fonte]
  • Persona non grata (1973). Testemuño sobre as súas experiencias como embaixador chileno en Cuba. Barral Editores, Barcelona.
  • Desde la cola del dragón (1977). Ensaio.
  • Adiós poeta: Pablo Neruda y su tiempo (1990). Biografía do premio Nobel chileno.
  • Machado de Assis (2002). Sobre o escritor brasileiro.
  • La otra casa: ensayos sobre escritores chilenos (2006).
  • Los círculos morados (2012). Memorias, Lumen.
  • Esclavos de la consigna (2018). Memorias, Lumen.

Premios e distincións

[editar | editar a fonte]
  • Premio Municipal de Literatura de Santiago 1962, categoría Conto, por Gente de la ciudad
  • Premio Atenea 1965, da Universidade de Concepción, por El peso de la noche.
  • Premio Pedro de Oña 1969 por El peso de la noche.
  • Premio Municipal de Literatura de Santiago 1970, categoría Conto, por TTemas y variaciones
  • Premio de Ensaio Mundo 1977 por Desde la cola del dragón
  • Bolsa Guggenheim 1979
  • Cabaleiro da Orde das Artes e Letras, Francia, 1985
  • Premio Comillas 1990 (editorial Tusquets, España) por Adiós, poeta
  • Premio Municipal de Literatura de Santiago 1991, categoría Ensaio, por Adiós, poeta
  • Premio Atenea 1994 da Universidade de Concepción por Fantasmas de carne y hueso
  • Premio Nacional de Literatura de Chile 1994[7]
  • Premio Cervantes 1999[7]
  • Cabaleiro da Lexión de Honra, Francia, 1999
  • Orde ao Mérito Gabriela Mistral 2000
  • Finalista do Premio Altazor 2005 con El inútil de la familia
  • Premio José Noz Martín 2005 (Chile) por con El inútil de la familia
  • Premio Planeta-Casa de América 2008 por La casa de Dostoievsky[7]
  • Premio de Letras da Fundación Cristóbal Gabarrón 2009, Valladolid, España.[11]
  • Premio ABC Cultural & Ámbito Cultural do Corte Inglés, 2010, de mans dos seus directores, Fernando Rodríguez Lafuente e Ramón Pernas.
  • Premio González Ruano de Xornalismo en 2011.[11]
  • Gran Cruz da Orde de Afonso X o Sabio 2016.[12]

Vida persoal

[editar | editar a fonte]

Casara con Pilar Fernández de Castro Vergara, con quen tivo dous fillos: Ximena e Jorge.

Notas

[editar | editar a fonte]
  1. ↑ H. V., I. (17 de marzo de 2023). "Muere Jorge Edwards, el escritor que reveló al mundo cómo era la Cuba de Castro". elconfidencial.com (en ees). Consultado o 18 de marzo de 2023. 
  2. ↑ Redacción (17 de marzo de 2023). "Fallece a los 92 años Jorge Edwards, premio Cervantes 1999". efe.com (en castelán). Consultado o 18 de marzo de 2023. 
  3. ↑ "Biografía español. Jorge Edwards, escritor, crítico literario, periodista y diplomático chileno. Biblioteca español. Instituto Cervantes". www.cervantes.es. Consultado o 2020-12-07. 
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Montes, Rocío (17 de marzo de 2023). "Muere el escritor chileno Jorge Edwards a los 91 años, uno de los últimos exponentes de la gran literatura latinoamericana del siglo XX". elpais.com (en castelán). Consultado o 18 de marzo de 2023. 
  5. ↑ Legislativa, Biblioteca del Congreso Nacional de Chile Departamento de Servicios Legislativos y Documentales Unidad de Historia Política y (2017-07-05). "Por la Dignidad, la Democracia, por la Paz y el Futuro de Chile y los Chilenos.". archivohales.bcn.cl (en castelán). Arquivado dende o orixinal o 22 de decembro de 2017. Consultado o 2020-12-07. 
  6. ↑ "BOE.es - Documento BOE-A-2010-5701". www.boe.es. Consultado o 2020-12-07. 
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 Redacción (12 de marzo de 2010). "Jorge Edwards ya es español". elpais.com (en castelán). Consultado o 18 de marzo de 2023. 
  8. ↑ "Jorge Edwards revela que sufrió abusos sexuales cuando era menor Noticias elmundo.es". www.elmundo.es. Consultado o 2020-12-07. 
  9. ↑ "EyN: "Yo no soy un converso"". www.economiaynegocios.cl. Consultado o 2020-12-07. 
  10. ↑ "Jorge Edwards (1931- ) - Memoria Chilena". Memoria Chilena: Portal (en castelán). Consultado o 2020-12-07. 
  11. ↑ 11,0 11,1 Redacción (17 de marzo de 2023). "Jorge Edwards será despidido en Madrid este fin de semana". eldiario.es (en castelán). Consultado o 19 de marzo de 2023. 
  12. ↑ "Real Decreto 362/2016, de 7 de octubre, por el que se concede la Gran Cruz de la Orden Civil de Alfonso X el Sabio a don Jorge Edwards Valdés" (PDF). BOE (en castelán). 8 de octubro de 2016. Consultado o 19 de marzo de 2023. 

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas

[editar | editar a fonte]
Predecesor:
José Hierro
Premio Miguel de Cervantes
1999 		Sucesor:
Francisco Umbral
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jorge_Edwards&oldid=6448784»