Ermanno Olmi

Ermanno Olmi
Data i miejsce urodzenia	24 lipca 1931 ; Bergamo
Data i miejsce śmierci	5 maja 2018 ; Asiago
Zawód	reżyser; scenarzysta; producent
Współmałżonek	Loredana Detto; (od 28.02.1963 do 07.05.2018; jego śmierć) – troje dzieci
Lata aktywności	1953–2017
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ermanno Olmi (ur. 24 lipca 1931 w Bergamo, zm. 5 maja 2018 w Asiago^[1]^[2]) – włoski reżyser, scenarzysta, operator, montażysta i producent filmowy. Laureat wielu nagród filmowych, m.in. Złotej Palmy na 31. MFF w Cannes za film Drzewo na saboty (1978) oraz Złotego Lwa na 45. MFF w Wenecji za film Legenda o świętym pijaku (1988).

Życiorys

Przyszedł na świat w Bergamo, skąd jego rodzina przeprowadziła się wkrótce do Treviglio. Obydwie miejscowości znajdują się na północy Włoch, w regionie Lombardia, w którym Olmi nakręcił większość swoich filmów. Wychował się w tradycyjnej rodzinie katolickiej (ojciec zginął w czasie II wojny światowej) i stąd jego filmy nasycone są duchem chrześcijaństwa.

Swoją żonę Loredanę Detto poznał na planie jednego ze swoich pierwszych filmów, Posada (1961). Detto zagrała w nim główną rolę Antonietty Masetti. Para doczekała się trojga dzieci i jest razem już od ponad 50 lat.

Styl filmowy

Jego styl filmowy wywodzi się z tradycji włoskiego neorealizmu, a właściwie z niejakiej opozycji w stosunku do niego, gdyż Olmi obsadzał w swych filmach amatorów w naturalnych wnętrzach i plenerach, a nie aktorów profesjonalnych, jak zwykle robili to neorealiści. Charakterystyczne dla twórczości Olmiego są długie, powolne ujęcia. Jego filmy przeważnie mają także zacięcie społeczne – reżyser był zawsze wrażliwy na krzywdę ludzką. Głęboka wiara i nauka Kościoła katolickiego również odcisnęły trwały wpływ na jego twórczość.

Filmografia

reżyser

1959: Czas się zatrzymał (Il tempo si è fermato)
1961: Posada (Il posto)
1963: Narzeczeni (I fidanzati)
1965: I przyszedł człowiek (E venne un uomo)
1967: Racconti di giovani amori
1968: Fatalny dzień (Un certo giorno)
1970: Zbieracze (I recuperanti) – telewizyjny
1971: Latem (Durante l’estate)
1974: La circostanza
1978: Drzewo na saboty (L’albero degli zoccoli)
1983: Camminacammina
1987: Niech żyje czcigodna pani! (Lunga vita alla signora!)
1988: Legenda o świętym pijaku (La leggenda del santo bevitore)
1993: Tajemnica starego lasu (Il segreto del bosco vecchio)
1994: Genezis – od stworzenia do potopu (Genesi: La creazione e il diluvio)
2001: Rzemiosło wojenne (Il mestiere delle armi)
2003: Śpiewając za parawanami (Cantando dietro i paraventi)
2005: Bilety (Tickets) – nowela
2007: Sto gwoździ (Centochiodi)
2009: Matka Ziemia (Terra madre) – dokumentalny
2011: Wioska z kartonu (Il villaggio di cartone)
2014: I znów zazielenią się łąki (Torneranno i prati)
2017: Vedete, sono uno i voi

Odznaczenia

Order Zasługi Republiki Włoskiej:
- Gran Croce (Krzyż Wielki) – 2004^[3]
- Grande Ufficiale (Wielki Oficer) – 2001^[4]
- Commendatore (Komandor) – 1995^[5]
Medaglia d’oro ai benemeriti della cultura e dell’arte (Złoty Medal Zasługi dla Kultury i Sztuki) – 2004^[6]

Nagrody

Nagroda na MFF w Wenecji Nagroda Włoskich Krytyków Filmowych: 1961: Posada
David di Donatello Najlepszy reżyser: 1962: Posada
Nagroda Katolickiego Biura Filmowego Nagroda Katolickiego Biura Filmowego (OCIC) za Najlepszy film: 1963: Narzeczeni
Nagroda na MFF w San Sebastián Wyróżnienie Specjalne: 1974: La circostanza
Nagroda BAFTA Nagroda im. Roberta Flaherty’ego za Najlepszy film dokumentalny: 1978: Drzewo na saboty
Cezar Najlepszy film zagraniczny: 1979: Drzewo na saboty
Nagroda na MFF w Cannes Złota Palma: 1978: Drzewo na saboty
Nagroda BAFTA Nagroda im. Roberta Flaherty’ego za Najlepszy film dokumentalny: 1978: Drzewo na saboty
Nagroda na MFF w Wenecji Srebrny Lew za Najlepszy scenariusz: 1987: Niech żyje czcigodna pani!
Międzynarodowa Federacja Krytyków Filmowych Nagroda Międzynarodowej Federacji Krytyki Filmowej (FIPRESCI): 1987: Niech żyje czcigodna pani!
Nagroda na MFF w Wenecji Złoty Lew: 1988: Legenda o świętym pijaku
David di Donatello Najlepszy reżyser: 1989: Legenda o świętym pijaku
David di Donatello Najlepszy film: Najlepszy reżyser: Najlepszy scenariusz: 2002: Rzemiosło wojenne

Przypisy

↑ Roberto Nepoti: È morto Ermanno Olmi, addio al visionario, imprevedibile regista del nostro cinema. repubblica.it, 2018-05-07. [dostęp 2018-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-07)]. (wł.).
↑ John Francis Lane: Ermanno Olmi obituary. theguardian.com, 2018-05-07. [dostęp 2018-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-07)]. (ang.).
↑ Olmi Sig. Ermanno – Cavaliere di Gran Croce Ordine al Merito della Repubblica Italiana. [dostęp 2018-05-09]. (wł.).
↑ Olmi Sig. Ermanno – Grande Ufficiale Ordine al Merito della Repubblica Italiana. quirinale.it. [dostęp 2018-05-09]. (wł.).
↑ Olmi Sig. Ermanno – Commendatore Ordine al Merito della Repubblica Italiana. quirinale.it. [dostęp 2018-05-09]. (wł.).
↑ Olmi Ermanno – Medaglia d’oro ai benemeriti della cultura e dell’arte. quirinale.it. [dostęp 2018-05-09]. (wł.).

Linki zewnętrzne

Ermanno Olmi w bazie Filmweb
Ermanno Olmi w bazie IMDb (ang.)
Ermanno Olmi w bazie Notable Names Database (ang.)

[reppublica-1] Roberto Nepoti: È morto Ermanno Olmi, addio al visionario, imprevedibile regista del nostro cinema. repubblica.it, 2018-05-07. [dostęp 2018-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-07)]. (wł.).

[guardian-2] John Francis Lane: Ermanno Olmi obituary. theguardian.com, 2018-05-07. [dostęp 2018-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-07)]. (ang.).

[3] Olmi Sig. Ermanno – Cavaliere di Gran Croce Ordine al Merito della Repubblica Italiana. [dostęp 2018-05-09]. (wł.).

[4] Olmi Sig. Ermanno – Grande Ufficiale Ordine al Merito della Repubblica Italiana. quirinale.it. [dostęp 2018-05-09]. (wł.).

[5] Olmi Sig. Ermanno – Commendatore Ordine al Merito della Repubblica Italiana. quirinale.it. [dostęp 2018-05-09]. (wł.).

[6] Olmi Ermanno – Medaglia d’oro ai benemeriti della cultura e dell’arte. quirinale.it. [dostęp 2018-05-09]. (wł.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

1959-69	Czas się zatrzymał (1959) Posada (1961) Narzeczeni (1963) I przyszedł człowiek (1965) Opowieści o młodzieńczych miłościach (1967) Fatalny dzień (1968)
1970-89	Zbieracze (1970) Latem (1971) Okoliczność (1973) Drzewo na saboty (1978) I tak szli i szli (1983) Niech żyje czcigodna pani! (1987) Legenda o świętym pijaku (1988)
1990-2019	Tajemnica starego lasu (1993) Genezis – od stworzenia do potopu (1994) Rzemiosło wojenne (2001) Śpiewając za parawanami (2003) Bilety (2005, segment) Sto gwoździ (2007) Matka Ziemia (2009) Wioska z kartonu (2011) I znów zazielenią się łąki (2014) Vedete, sono uno di voi (2017)

1969–1989	Luis Buñuel (1969) Orson Welles (1970) Ingmar Bergman / Marcel Carné / John Ford (1971) Charles Chaplin / Anatolij Gołownia / Billy Wilder (1972) Alessandro Blasetti / Luis Buñuel / Frank Capra / George Cukor / Jean-Luc Godard / Siergiej Jutkiewicz / Alexander Kluge / Akira Kurosawa / Michael Powell / Satyajit Ray / King Vidor / Cesare Zavattini (1982) Michelangelo Antonioni (1983) Federico Fellini / John Huston / Manoel de Oliveira (1985) Paolo i Vittorio Taviani (1986) Luigi Comencini / Joseph L. Mankiewicz (1987) Joris Ivens (1988) Robert Bresson (1989)
1990–2009	Miklós Jancsó / Marcello Mastroianni (1990) Mario Monicelli / Gian Maria Volonté (1991) Francis Ford Coppola / Jeanne Moreau / Paolo Villaggio (1992) Claudia Cardinale / Robert De Niro / Roman Polański / Steven Spielberg (1993) Suso Cecchi D’Amico / Ken Loach / Al Pacino (1994) Woody Allen / Giuseppe De Santis / Goffredo Lombardo / Ennio Morricone / Alain Resnais / Martin Scorsese / Alberto Sordi / Monica Vitti (1995) Robert Altman / Vittorio Gassman / Dustin Hoffman / Michèle Morgan (1996) Gérard Depardieu / Stanley Kubrick / Alida Valli (1997) Warren Beatty / Sophia Loren / Andrzej Wajda (1998) Jerry Lewis (1999) Clint Eastwood (2000) Éric Rohmer (2001) Dino Risi (2002) Dino De Laurentiis / Omar Sharif (2003) Stanley Donen / Manoel de Oliveira (2004) Hayao Miyazaki / Stefania Sandrelli (2005) David Lynch (2006) Bernardo Bertolucci / Tim Burton (2007) Ermanno Olmi (2008) John Lasseter / Brad Bird / Pete Docter / Andrew Stanton / Lee Unkrich (2009)
2010–2029	John Woo (2010) Marco Bellocchio (2011) Francesco Rosi (2012) William Friedkin (2013) Thelma Schoonmaker / Frederick Wiseman (2014) Bertrand Tavernier (2015) Jean-Paul Belmondo / Jerzy Skolimowski (2016) Jane Fonda / Robert Redford (2017) David Cronenberg / Vanessa Redgrave (2018) Pedro Almodóvar / Julie Andrews (2019) Ann Hui / Tilda Swinton (2020) Roberto Benigni / Jamie Lee Curtis (2021) Catherine Deneuve / Paul Schrader (2022) Liliana Cavani / Tony Leung Chiu Wai (2023) Sigourney Weaver / Peter Weir (2024)