Jeziorzany (województwo lubelskie)

Jeziorzany
	wieś
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Powiat	lubartowski
Gmina	Jeziorzany
Liczba ludności (2021)	643
Strefa numeracyjna	81
Kod pocztowy	21-146
Tablice rejestracyjne	LLB
SIMC	0381812
	Położenie na mapie Polski Jeziorzany
	Położenie na mapie województwa lubelskiego Jeziorzany
	Położenie na mapie powiatu lubartowskiego Jeziorzany
	Położenie na mapie gminy Jeziorzany Jeziorzany
	51°36′07″N 22°16′37″E/51,601944 22,276944
	Multimedia w Wikimedia Commons

Jeziorzany (do 1965 Łysobyki, do ok. 1564 Przetoczno^[6]) – wieś sołecka^[7] (dawniej miasto) w województwie lubelskim, w powiecie lubartowskim, w gminie Jeziorzany^[5]^[8]. Leży w Pradolinie Wieprza, na wyspie utworzonej przez Wieprz

Integralne części wsi^[5]^[8]
SIMC	Nazwa	Rodzaj
0381829	Drewnik	część wsi

Wieś jest siedzibą gminy Jeziorzany i parafii Trójcy Świętej. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) wieś liczyła 761 mieszkańców^[9].

Jeziorzany uzyskały lokację miejską w 1498, zdegradowane w 1869^[10].

Historia

3 lutego 1498, na prośbę wojewody lubelskiego Mikołaja z Ostrowa, Jan I Olbracht wydał przywilej lokacyjny miasta Przetoczno. Późniejsze kłopoty finansowe założyciela sprawiły, że przedsięwzięcie nie zostało zrealizowane. Powrócono do niego dopiero w latach 30. XVI wieku, kiedy te tereny przeszły w posiadanie rodziny Zbąskich herbu Nałęcz. Łukasz Zbąski w 1530 zwrócił się do Zygmunta I Starego o potwierdzenie poprzedniego przywileju. Nowy dokument ogłoszony został w 1533. Około 1564, miasto zmieniło nazwę na Łysobyki i funkcjonowało do 1869, kiedy to zostało ukazem carskim pozbawione praw miejskich. Podczas powstania listopadowego w 1831, wojska polskie pod dowództwem gen. Antoniego Jankowskiego stoczyły tutaj bitwę z Rosjanami, która przeszła do historii jako wyprawa łysobycka. W czasie I wojny światowej Łysobyki były miejscowością przygraniczną, ponieważ Wieprz wyznaczał granicę niemieckiej i austriackiej strefy okupacyjnej. Podczas bitwy pod Kockiem stacjonowała tutaj 13 Dywizja Piechoty Zmotoryzowana III Rzeszy.

W miejscowości urodził się ks. Stanisław Płodzień (1913–1962), prorektor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego i dziekan Wydziału Prawa Kanonicznego KUL^[11].

27 listopada 1965 nazwa miejscowości została oficjalnie zmieniona na Jeziorzany^[12].

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa lubelskiego.

Zabytki

Zachowany XVI-wieczny układ ulic, z zabudową składającą się z drewnianych domów ze zdobionymi okiennicami i gankami usytuowanymi szczytami do drogi. W miejscowości znajduje się również murowany Kościół Trójcy Świętej z 1782.

Ludzie związani z Jeziorzanami

Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie urodzeni w Jeziorzanach (województwo lubelskie)‎.

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 46816
↑ Wieś Jeziorzany w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-02-28] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-02-26] .
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 400 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ ^a ^b ^c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2016-02-29].
↑ M.P. 1965 nr 67 poz. 382
↑ BIP gminy Jeziorzany, sołectwa [dostęp 2023-02-28]
↑ ^a ^b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2016-02-29].
↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 36-37.
↑ U nas w Jeziorzanach. echokatolickie.pl, 30 czerwca 2011. [dostęp 2018-12-28].
↑ Zarządzenie nr 63 Prezesa Rady Ministrów z dnia 27 listopada 1965 r. w sprawie zmiany i ustalenia nazw niektórych miejscowości (M.P. z 1965 r. nr 67, poz. 382, s. 750).

Linki zewnętrzne

Łysobyki (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 863 .
Historia Żydów w Jeziorzanach. sztetl.org.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-23)]. na portalu Wirtualny Sztetl

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 46816

[pwl-2] Wieś Jeziorzany w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-02-28] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[nsp-3] NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-02-26] .

[poczta-4] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 400 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[teryt-5] TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2016-02-29].

[6] M.P. 1965 nr 67 poz. 382

[bip-7] BIP gminy Jeziorzany, sołectwa [dostęp 2023-02-28]

[teryt1-8] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2016-02-29].

[GUS-9] GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.

[10] Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 36-37.

[11] U nas w Jeziorzanach. echokatolickie.pl, 30 czerwca 2011. [dostęp 2018-12-28].

[12] Zarządzenie nr 63 Prezesa Rady Ministrów z dnia 27 listopada 1965 r. w sprawie zmiany i ustalenia nazw niektórych miejscowości (M.P. z 1965 r. nr 67, poz. 382, s. 750).

[2]

[3]

[4]

[5]

[1]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

Wsie	Blizocin Jeziorzany Krępa Przytoczno Skarbiciesz Stoczek Kocki Walentynów Wola Blizocka
Kolonie	Nowiny Przytockie Stawik
Integralne części wsi	Drewnik Kawęczyn Krzywda Marianka Mściska Niwka Skrawki Zalesie

Przynależność wojewódzka	gubernia siedlecka (1867–1912) gubernia lubelska (1912–1915) woj. lubelskie (II RP) (1919–39) woj. lubelskie (PRL) (1945–75)
Miasta	Adamów (do 1870) Kock (do 1870 i 1919–57 →) Łuków Łysobyki (do 1870) Serokomla (do 1870) Stoczek (Łukowski) (do 1870 i od 1919)
Gminy wiejskie (1867–1954 i 1973–75)	Adamów (od 1973) Białobrzegi (do 1954) Celiny (do 1954) Charlejów (do 1870) Dąbie (do 1954) Gołąbki (do 1954) Gułów (do 1954) Jakusze (do 1927) Jarczew (do 1954) Kock (1870–1919) Krasusy (do 1927) Krzywda (od 1973) Łuków Łysobyki (1870–1954) Miastków (do 1922 →) Mysłów (do 1954) Prawda (do 1954) Radoryż (do 1954) Ryżki (do 18??) Serokomla (od 1870) Skrzyszew (do 1927) Stanin Stoczek Łukowski (od 1973) Trzebieszów Tuchowicz (do 1954) Ulan(-Majorat) Wojcieszków Wola Mysłowska (od 1973)
Gromady (1954–72)	Adamów (1954–72) Aleksandrów (1960–72) Białobrzegi (1954–57 →) Burzec (1954–61) Ciechomin (1954–72) Dąbie (1954–59) Domaszewnica (1954–62) Fiukówka (1954–61) Gąsiory (1954–68) Gąska (1954–61) Gołaszyn (1954–61) Gołąbki (1954–59) Gręzówka (1954–72) Jakusze (1954–59) Jarczew (1954–58) Jedlanka (1954–72) Kisielsk (1954–61) Kobiałki Stare (1957–61) Kosuty (1954–59) Krynka (1954–59) Krzówka (1954–61) Krzywda (1954–72) Lipniak (1954–57 →) Łazy (1954–59) Łuków (1962–72) Łysobyki (1954–57 →) Nurzyna (1954–72) Okrzeja (1954–72) Podosie (1954–72) Poizdów (1954–57 →) Powały (1954–58) Prawda Stara (1954–61) Radoryż Smolany (1954–59) Róża Stara (1954–61) Ruda (1954–57) Ryżki (1954–61) Sarnów (1954–59) Serokomla (1954–72) Sieńciaszka (1954–61) Sobole (1954–59) Stanin (1954–72) Stoczek (Kocki) (1954–57 →) Stoczek (Łukowski) (1962–72) Szaniawa-Matysy (1954–59) Talczyn (1954–57 →) Toczyska (1962–68) Trzebieszów (1954–72) Tuchowicz (1954–72) Ulan-Majorat (1954–72) Walentynów (1954–59 (→)) Wandów (1954–72) Wojcieszków (1954–72) Wola Bystrzycka (1954–68) Wola Gułowska (1954–72) Wola Mysłowska (1954–72) Wola Osowińska (1954–57 →) Wólka Domaszewska (1963–68) Wólka Konopna (1954–59) Zarzecz (1954–59) Zembry (1954–68) Zgórznica (1954–61)