Alpurnar
Alpurnar eru ein stór evropeisk fjallaketa. Tær røkka frá Eysturríki og Slovenia í eystri, gjøgnum Italia, Sveis, Liktinstein og Týskland; til Fraklands í vesturi. Alpurnar eru ungur fjallaryggur. Kjølurin í Noregi er 10 ferðir so gamal. Tí hevur tíðarinnar tonn ikki máað so nógv burtur av Alpunum, og enn eru fjøll í Alpunum, sum er hægri enn 4 800 m.
Hægst uppi í Alpunum í Miðevropa eru nógvir jøklar. Í ístíðini lógu Alpurnar sum Norðurlond undir ísi. Meðan jøklarnir skruddu, máaðu teir nógv lendi burtur, og eftir vóru stórir u-skapaðir dalar. Í hesum dølum er fruktagott lendi. Har eru mangir býir og nógv gistingarhús. Um veturin standa tey á skíðum í Alpunum, og um summarið ganga tey á teimum vøkru og stórslignu fjøllunum.
Hægstu Fjøllini
[rætta | rætta wikitekst]- Mont Blanc (4 810 m)
- Monte Rosa (4 634 m)
- Dom (4 545 m)
- Weisshorn (4 506 m)
- Matterhorn (4 478 m)
- Grand Combin (4 314 m)
- Finsteraarhorn (4 273 m)
- Aletschhorn (4 193 m)
- Barre des Écrins (4 102 m)
- Gran Paradiso (4 061 m)