Zaad is samengebalde verwachting.

Als je nu buiten naar planten kijkt, zie je overal zaad. Planten zijn of raken uitgebloeid en gaan over tot zaadvorming en dat op allerlei spannende manieren. Hierboven bij de agrimonie.

In hoesjes, ingenieuze doosjes, diep verstopt of open en bloot. Hierboven zaad van kaasjeskruid met een bijvangst van slakjes en een spinnetje.

Hierboven betonie en hierbeneden nagelkruid.

Zaad is samengebalde verwachting: het kán in gunstige omstandigheden uitgroeien tot de plant, die in beginsel daarin al aanwezig is. 

Als ik zaad verzamel of bestel, zie ik altijd in mijn verbeelding de plant al in volle glorie aanwezig.

Van een aantal planten, die ik graag ook op andere plaatsen wil hebben, heb ik zaad uit de zaaddoosjes geschud. Meestal strooi ik dat dan meteen ter plaatse uit, zoals de natuur dat zelf ook zou doen. Het is niet altijd verstandig zaad te bewaren tot het volgende jaar, om het dan in het voorjaar pas uit te zaaien. Bepaalde zaden zijn “vorstkiemers”, daar moet dus de vorst overheen zijn gegaan.

Bij het verzamelen van zaad kan je ook erop letten, dat je zaad verzamelt van een exemplaar van een bepaalde plant, die het meest voldoet aan jouw wensen. Bijvoorbeeld één met groot blad of juist met grotere bloemen of vruchten dan de andere exemplaren. Zo heb ik tomatenzaad gehaald uit een tomaat (Siberian Egg), die het dit jaar – ondanks het natte en koude weer – zonder noemenswaardige zieketeverschijnselen erg goed deed in de buitenteelt. Ik koos de plant, die het vroegst droeg met de meeste tomaten. En zo kan je dat elk jaar wéér doen bij de plant van je voorkeur. Dat is teeltkeus, zoals dat al duizenden jaren door de mens bij gewassen is toegepast. Op die manier krijg je opeenvolgende generaties met door jezelf zacht gemanipuleerde genen. Zo wordt de kweker in je geboren.

Dat laatste gaat dan over verwachting op de lange termijn. Ik droom voorlopig met pas aangeschafte zaden al over het volgende jaar, over potten met weelderig groeiende oude groenten, zoals Brave Hendrik, zwartmoeskervel en een paars worteltje.

En dat is nog maar het begin.

(Stoffelijke) resten.

                                    Herfstanemoon: zaaddotje

                                     Schildpadbloem (chelone)

                                     Betonie ( stachys off)
                                     hieronder al het nieuwe blad

Nu komen dié dagen, waarop de tuin  je roept: onweerstaanbaar! Naar buiten: kijken en beginnen met het opruimen van de oude (bloei)stengels van het vorige jaar. Ze worden op de meeste plekken met de heggeschaar van boven naar beneden in stukjes van zo'n 10 cm afgeknipt zodat ze ter plaatse als een mooie strooisellaag kunnen verteren. En waar dat om esthetische of andere redenen niet gewenst is, worden de stengels heel afgevoerd naar de takkenrillen aan de uiteinden van de tuin.
Toch eerst nog even gekeken naar sommige zaadresten, die toch wel heel mooi de winter hebben doorstaan. Zoals de "wattenprop" met minuscule zaadjes van de herfstanemoon. Nog nooit gezien.
En de lege zaaddoosjes van de schildpadbloem (chelone), zo subtiel. Hetzelfde geldt voor de betonie (stachys officinalis).
Al deze plantaardige stoffelijke resten vallen straks op de aarde. 

Maar verdrietig was ik bij het aantreffen van de stoffelijk resten van zeven kikkers. Een sterfte zoals zoveel medevijverbezitters  ook al meemaakten. Sommigen zaten in hun karakteristieke zithouding dood te wezen op een lager riggeltje in het water... Ondanks het pompje, waarvan ik denk dat de capaciteit te klein was om een goed wakje open te houden. Volgend jaar beter.
Gelukkig zag ik wel een salamander in het water zwemmen.

Maar, het leven gaat door, van de betonie zijn de nieuwe bladeren al weer zichtbaar.