Dewajtis

Autor: Maria Rodziewiczówna

Tytuł: Dewajtis

Wydawnictwo: MG

Liczba stron: 272

Oprawa: twarda

Data wydania: 2023

ISBN: 978-83-7779-932-1

 

 

 

Jak pies wierny będziesz i jak kur czujny, i nie dasz nikomu wziąć Orwidów dobra, chyba kto ci przyniesie drugą połowę tego sygnetu. Taka była umowa z nimi, zapamiętasz? Ja przysiągłem, a ty dochowasz? (s. 21)

W zeszłym roku pokochałam Lato leśnych ludzi Marii Rodziewicz. Teraz sięgnęłam po Dewajtis. I powiem Wam, że się zakochałam. Nie znam wszystkich książek pani Marii, niektóre tylko z ekranizacji, lecz Dewajtis uważam za najlepszą.

Stary Czertwan umiera. Ostatnia wola despotycznego ojca przysparza pierworodnemu synowi nowego ciężaru. Musi dodatkowo zająć się majątkiem Poświcie pozostawionym pod opiekę przez Kazimierza Orwida swojemu przyjacielowi. Marek staje się sługą Orwidów. Jego plany ułożenia sobie samodzielnego życia legły w gruzach. Nie pozwala mu na to wrodzone posłuszeństwo. Los młodego Żmudzina odmienia wiadomość o odnalezieniu w Ameryce jedynego dziecka tragicznie zmarłego Kazimierza – Ireny Orwid. Marek przekazuje jej fatalną spuściznę, by zająć się własnym życiem, lecz los ma wobec niego i opieki nad Poświciem zupełnie inne plany…

Przeniosłam się na Żmudź, w widły Dubissy i Ejni, w okolice gaju dębowego, w którym rósł wielki, stary dąb Dewajtis. Zauroczyła mnie okolica – spokojna, sielska, w pewien sposób majestatyczna. Dąb, symbol wytrzymałości, siły, potęgi, mądrości, ale też długowieczności i wieczności, kojarzony z królami, czuwa nad okolicą i Żmudzinami. To przyjaciel, powiernik, świadek historii, istota żywa. Przypatruje się wszystkiemu, nasłuchuje, wspiera, koi szumem liści. Jest i trwa. Ale i jego życiu w dąbrowie ktoś zagraża…

Klasa z drewna

Rzecz to w gminie niebywała,

Że w Mołtajnach klasa nowa

Dwa miesiące i gotowa!

 

Klasa z drewna tu powstała.

Jest niezwykła. Nie za mała,

Za to pełna fauny, flory.

 

Tuż za szkołą się znajduje,

Kilka arów tam zajmuje.

Z Matką Ziemią gra w kolory.

 

Ciężki sprzęt tę ziemię zruszył.

Kto mógł, w pole żywo ruszył,

Sadził kwiaty, krzewy, drzewa…

 

By w Zmysłowym Lesie wiosną

Wszystko pięknie kwitło, rosło

I skowronek tu zaśpiewał.

 

Moc przyrody naokoło,

Obok plaża, las, jezioro.

Troszczyć się dziś o to trzeba.

 

Leśny ogród wiedzę zdradzi.

I nauczy, i doradzi.

Uczniom tego właśnie trzeba.

 

Zatem wstęgę przecinajcie,

Otwierajcie, przemawiajcie.

Wejdźmy do leśnego nieba.

Jezioro Zapomnienie

Autor: Joanna Tekieli

Tytuł: Jezioro Zapomnienie

Lektor: Mateusz Drozda

Wydawnictwo: Filia

Typ książki: audiobook

Czas trwania: 7 h 35 m

Data wydania: 2023

 

 

 

Wakacyjny czas sprzyja wyprawom nad jezioro. W weekend wybrałam się z Joanną Tekieli nad Jezioro Zapomnienie, a towarzyszył nam lektor Mateusz Drozda.

Daniel Orlicz mieszka sam w domu po dziadkach we wsi Zapomna, ale z dala od innych domów, nad jeziorem Zapomnienie. Od życia oczekuje świętego spokoju, więc odosobnienie mu nie przeszkadza. Nie przejmuje się, co myślą o nim inni. Zdaje sobie sprawę, że uchodzi za dziwaka. Pewnego dnia na swej drodze spotyka Igę. Przebojowa kobieta do niego nie pasuje. Lecz to ona i jedyny przyjaciel razem z nim walczą o zachowanie uroczego zakątka nad jeziorem.

Znam dobrze cykl autorki Leśna Ostoja i poniekąd wiedziałam, czego mogę się spodziewać, a mimo wszystko zostałam mile zaskoczona. Co tu dużo pisać – urzekła mnie ta powieść po wielokroć.  

Po pierwsze absolutna i bezwarunkowa miłość do przyrody, do polskiej ziemi, do naturalnego piękna. Daniel żył w małym raju na ziemi. Jego świat był o wiele bogatszy. Zazdrościłam mu domu w tak pięknych okolicznościach przyrody. Te poranki na pomoście, wizyty raniuszka i innych ptasich przyjaciół, obserwacja otoczenia, nieśpieszność… To nic, że czasem wylewy rzeki odcinały go od cywilizacji.

Grafik komputerowy był samowystarczalny. Potrafił wszystko. Obiad ugotował, pierogi lepił, konia oporządzał, sadził kwiaty i warzywa, robił przetwory, zbierał grzyby, naprawiał sprzęty. Tak został wychowany. Pracy mu nie brakowało w obejściu, ale żył zgodnie z rytmem natury. Czerpał z niej pomysły i wykorzystywał materiał, jaki ona dawała mu do majsterkowania.

Ślad natury

Autor: Benjamin Zephaniah

Tytuł: Ślad natury

Tłumaczenie: Mateusz Rulski-Bożek

Ilustracje: Nila Aye

Wydawnictwo: Świetlik

Liczba stron: 32

Oprawa: twarda 

Data wydania: 2023

ISBN: 978-83-8321-268-5

 

Ostatnio stałam się fanką picturebooków. Moja kolekcja powiększyła się o książeczkę Ślad natury Benjamina Zephaniahu, którą otrzymałam do recenzji ze znanej księgarni internetowej.

Pośród trawy w mym ogrodzie…

Benjamin Zephaniah zabiera najmłodszych na rymowaną wycieczkę do ogrodu. Podążając śladami natury, każdy czytelnik, niezależnie od wieku, pozna jej cuda. I to na każdym kroku. Trzeba tylko uważnie patrzeć i słuchać. Czasami trzeba kucnąć lub klęknąć, żeby samemu poznawać przyrodę i jej małych mieszkańców – ważki, prosionki, gąsienice, także te większe: jeża, myszki, wiewiórki, a nawet lisa. Każde stworzenie ma w ogrodzie swoje miejsce i coś do zrobienia. Każde jest potrzebne.

 

Tematyka wiersza w przystępny sposób otwiera dzieciom okno na świat przyrody. To rymowana historia o tym, kto mieszka w ogrodzie i co się w nim dzieje. Urocza, krótka, a zarazem prosta. Sprawi, że mały czytelnik będzie chciał zostać małym przyrodnikiem i ruszyć do ogrodu na poszukiwania swoich maleńkich przyjaciół. Bo w ogrodzie dzieją się cuda! Ja sama nie mogłam się oprzeć temu picturebookowi!

Kora i Koło Roku

Autor: Mira Daga

Tytuł: Kora i Koło Roku

Ilustracje: Ewa Popławska

Wydawnictwo: Świetlik

Liczba stron: 112

Oprawa: twarda

Data wydania: 2022

ISBN: 978-83-8321-017-9

 

 

Książki dla dzieci i młodzieży czytam od wielu lat. Nie tylko z racji wykonywanych zawodów, lecz także z ciekawości. Tym razem sięgnęłam po powieść napisaną przez Białą Wiedźmę. To książka Kora i Koło Roku Miry Dagi, której egzemplarz otrzymałam do recenzji od znanej księgarni internetowej.

Tego roku było jednak zupełnie inaczej. (s. 11)

Poznajcie Karolinę, zwaną Korą. Jej mama jest czarownicą. Do ich domu osiem razy w roku zjeżdżają się wiedźmy, by świętować sabaty. Zbliża się ulubiony sabat dziewczynki – Dziady. Kora nie ma ochoty na świętowanie. Nie jest w stanie się cieszyć, gdyż nie może się pogodzić ze stratą suczki Luny. Kiedy członkowie kowenu celebrują sabat, siedmiolatka wyrusza w magiczną podróż. Na swej drodze spotyka Boginie, które przeprowadzają ją przez Koło Roku.

 Idź tam i niczego się nie bój. (s. 26)

Inspektor Parma i afera środowiskowa

Autor: Christopher Siemieński

Tytuł: Inspektor Parma i afera środowiskowa

Ilustracje: Martin Siemienski

Wydawnictwo: Poradnia K

Seria: Inspektor Parma

Tom: 2

Liczba stron: 184

Oprawa: twarda 

Data wydania: 2020 

ISBN: 978-83-66555-22-8

 

Inspektor Parma i afera środowiskowa Christophera Siemieńskiego to drugi tom cyklu dla dzieci Inspektor Parma, w którym autor porusza ważne problemy i zagrożenia tego świata. Tym razem postawił na ekologię i podał ją małym czytelnikom w detektywistycznych ekoakcjach.

Aresztuję pana za trucie mojego miasta smogiem! (s. 40)

Mieszkańcy Jagodna cenią sobie to, co naturalne i dbają o równowagę między przyrodą a postępem. Niektórym to nie pasuje i próbują zburzyć tę harmonię w imię zysków. Doktor Truj i Grupa Khemia zostały pokonane dzięki zaangażowaniu detektyw Parmy i Szpreka. Serano wrócił do pracy w policji. Życie wróciło do normy, lecz na kilka dni przed wigilią znacznie wzrosła ilość zachorowań wśród jagodzian. Mieszkańcy kaszlą, duszą się, kichają. W powietrzu unosi się gęsta mgła, a na ulicach przybyło samochodów. Ostatnio zaginęło kilku naukowców. Widocznie ktoś się poczuł zagrożony wynikami testów środowiskowych. Susza w Jarskim Lesie i wybuch pożaru zagroziły rodzicom Szpreka. Z kolei w Bułach Wielkich na oceanie szalał potwór, dopóki go inspektor w turkusowym płaszczu i żółtym kapeluszu nie pokonała. Jednak jej działania komuś się nie spodobały. Parmę porwano, a Szprek musi radzić sobie sam…

Źle to wygląda. Bardzo źle! (s. 101)

Parma ze Szprekiem, który wszedł w detektywistyczny tryb rozumowania, tropią różne afery ekologiczne przy wsparciu Serrano i policji oraz doktora Endo. Czasami do akcji dołącza FBŚ, czyli Federalne Biuro Śledcze i agentka Dana Fox. Szukają odpowiedzi w szczegółach, dopóki nie rozwiążą sprawy. Jednak w tym wszystkim najbardziej cierpi środowisko naturalne. Inspektor mierzy się ze smogiem, tlenkami azotu, efektem cieplarnianym, wycinką drzew, suszą, śmieciami wyrzucanymi do wody, piecami niskiej jakości, paleniem śmieciami, plastikiem i węglem niskiej jakości, zatruwaniem wód gruntowych nawozami azotowymi, rozrostem alg, śnięciem ryb… Sporo tych problemów, a wszystkie mają wspólny mianownik.

Żaden rząd nie poczuwa się do odpowiedzialności za to, co się tam dzieje. (s. 77)

Ekoliski. Misja ratowania Ziemi

Autor: Marek Marcinowski

Tytuł: Ekoliski. Misja ratowania Ziemi

Ilustracje: Martyna Nejman

Wydawnictwo: Anatta

Liczba stron: 34

Oprawa: twarda 

Data wydania: 2021

ISBN: 978-83-958585-4-3

 

 

Kolejna książka Marka Marcinowskiego Ekoliski. Misja ratowania Ziemi to odpowiedź na palącą potrzebę mówienia o działalności człowieka zagrażającej przyrodzie i edukacji proekologicznej.

Szukajmy więc dalej. (s. 13)

Liski Miłka i Miłek ponownie zjawiają się w pokoju Zosi i Wojtusia. Dzieci zasnęły zmęczone, gdyż cały dzień z klasą sprzątały las. Liski, kochające różnorodność i bogactwo przyrody na Ziemi, pokazują rodzeństwu na ekranie straszną wizję Ziemi. Przyroda dzieciom nie jest obca, ale nie do końca zdają one sobie sprawę, że jest zagrożona. Zwierzątka zabierają dzieci w kosmos, by rozważyć kosmiczną przeprowadzkę i wspólnie  sprawdzić, czy inne planety mogłyby zastąpić Ziemię. Cel jest jednak bardziej złożony – nie można niszczyć miejsca, w którym się mieszka.

W mgnieniu oka znaleźli się w kosmosie. (s. 7)

Projekt Rośliny

Autor: Weronika Muszkieta, Ola Sieńko

Tytuł: Projekt Rośliny

Wydawnictwo: Buchmann

Liczba stron: 192

Oprawa: miękka ze skrzydełkami

Data wydania: 2021

ISBN: 978-83-280-8941-9 

 

 

 

 

Kiedy miałam dziesięć lat, udało mi się doprowadzić do tego, że dwa razy w ciągu pół roku zakwitł aloes tygrysi. Latem nawet doczekałam się nasion. Obecnie w salonie rosną sobie dwie gwiazdy betlejemskie – jedna ma półtora roku, druga pół, przy czym obie nie zimowały. Nie pytajcie mnie, jak tego dokonałam. Ponoć mam rękę do kwiatów. Ponoć! Ale o tym potem. Na moim parapecie obecnie jest wyjątkowo zielono i tłoczno. Przybył mi ostatnio kolejny zielony lokator. Postanowiłam bardziej zająć się moimi kwitami doniczkowymi, dlatego sięgnęłam po książkę Weroniki Muszkiety i Oli Sieńko Projekt Rośliny, którą otrzymałam z popularnej księgarni internetowej. Jest to wydanie drugie uzupełnione o ważny temat.

Chcemy roślinnej rewolucji w waszych miejscach pracy i domach! Do dzieła! (s. 12)

Dostałam do rąk przepięknie wydany poradnik. Bardziej od przemyślanej i dobrze skomponowanej szaty graficznej zachwyciły mnie zdjęcia. Kolor zielony uspokaja, redukuje stres, a rośliny mają moc terapeutyczną i wpływają na jakość powietrza. Nic dziwnego, że wpierw obejrzałam publikację i cieszyłam oko zdjęciami roślin w pięknych domowych i biurowych aranżacjach. Zwłaszcza fotografie z mieszkań mnie zachwyciły, bo i najbardziej zafascynowała mnie ostatnia część książki. Zdjęcia pokazujące, jak wygląda życie wśród roślin i z roślinami, jak pięknie zielono i naturalnie może być w każdym pomieszczeniu, nawet w łazience. Można pozazdrościć. Można się zainspirować, bo i po to jest ta publikacja. Autorki dzielą się w niej z czytelnikiem swoim doświadczeniem i roślinną pasją. Opowiadają o swoich początkach, zdobywaniu i poszerzaniu wiedzy, doświadczenia oraz zdobywaniu nowych sadzonek. Cóż… rośliny się mnoży, gdy się je dzieli.

Dajmy jej [roślinie] chwilę na oswojenie się z nową przestrzenią, tak aby sama mogła wysłać nam sygnały, czego potrzebuje. (s. 27)

Dlaczego oczy kota świecą w nocy?

Autor: Dorota Sumińska

Tytuł: Dlaczego oczy kota świecą w nocy?

I inne sekrety ze świata zwierząt

Ilustracje: Joanna Żero

Wydawnictwo: Wydawnictwo Literackie

Liczba stron: 96

Oprawa: twarda

Data wydania: 2017

ISBN: 978-83-08-054215-5

 

Kiedy dziecko zasypuje Was pytaniami o zwierzęta, a Wy nie znacie odpowiedzi, to sięgnijcie po książkę Doroty Sumińskiej Dlaczego oczy kota święcą w nocy? I inne sekrety świata zwierząt. Znajdziecie w niej wiele odpowiedzi.

Do czego służy chropowaty język kotom? (s. 16)

Pytania dotyczą nie tylko naszych milusińskich zwierząt domowych, ale też zwierząt gospodarczych, leśnych i egzotycznych. Autorka zagląda do mysiej dziury i nurkuje w oceanie, przemierza leśne dróżki i te całkiem swojskie. Zaprasza dziecko i dorosłego do niesamowitego świata zwierząt i oprowadza ich po nim. Nie brakuje nowych pojęć, które wyjaśniane są w sposób przystępny i opisowy, np.: trzeszcze, szable, kłujka, chmara. Przytacza kilka rekordów zwierząt, wyjaśnia prawa ewolucji. Zaciekawia, intryguje i zachwyca odkrywanymi sekretami przyrody. Jednakże jednocześnie trochę nas ludzi krytykuje i obarcza winą… za kręgosłup jamnika. Nawet nazywa nas kapryśnymi istotami i nawiązuje do utrzymania porządku.

Komunikatywny język to podstawa książki dla dzieci. Autorka opowiada najprościej, jak tylko można, oraz krótko i zwięźle, by nie zanudzić dziecka. Dodatkowo przekłada język zwierząt na ludzki. Wyjaśnia, na czym polega rozmnażanie roślin i hibernacja, opowiada o kolorach w przyrodzie i strojeniu się zwierząt, tłumaczy, jak rak chodzi tyłem i jak to jest z łapaniem myszy u kotów, czym są garby wielbłądów i worki chomików. Zagadki świata zwierząt przestają być zagadkami. Stają się impulsem do obserwowania zwierząt w naturalnym środowisku i do zmiany nawyków… żeby drzewo nie czuło już bólu. A do tego piękne, kolorowe i czasami nieco przewrotne ilustracje Joanny Żero.